Nhiều người biết rõ sự tồn tại của một nghề gọi là nghề media, nhưng khi có ai nêu câu hỏi kiểu như “bọn media nó làm gì hở cậu?”, thì câu trả lời thường là “à, chúng nó book media í mà…”

Như đã từng đề cập qua ở trên, nghề media với những người làm việc tại agency, không thể thiếu được hai chức năng cơ bản: là media planning & media buying. Từ để gọi những người phụ trách 2 chức năng khác nhau đó là media planner & media buyer.

Planning hay buying, cuối cùng cũng để CHUYỂN TẢI THÔNG ĐIỆP QUẢNG CÁO ĐẾN NGƯỜI TIÊU DÙNG.

Lấy chuyện đời thường ví von cho dễ hiểu.

Người làm media cũng giống như một anh phát bưu tín. Khách hàng thường a lô cho anh, gọi anh đến lấy hàng và chuyển đến đúng địa chỉ đã yêu cầu. Thông thường thì khách hàng đã xác định được vị trí của người nhận hàng & mong muốn anh phát bưu tín chuyển gói hàng đến đúng tay người nhận trong thời gian nhanh nhất và đảm bảo an toàn nhất cho kiện hàng với mức phí vận chuyển cạnh tranh.

Thế nhưng ngày càng có những khách hàng trớ trêu, gọi anh phát bưu đến và nói:

“Tôi muốn sử dụng dịch vụ chuyển phát.”

“Thế quý khách muốn chuyển gì?” Anh phát bưu hỏi

“Tôi chưa có hàng, nhờ anh cho ý kiến tôi phải gởi cái gì.”

Có anh phát bưu bực dọc trả lời khách hàng cụt lủn “Bó tay nhà ông.”

Nhưng cũng có anh cảm thấy thú vị, từ thưở nào đến giờ chưa bao giờ gặp những vị khách lạ lùng như vầy, bèn hỏi:

“Rất sẵn lòng, nhưng xin hỏi người nhận là ai trước đã.”

“Tôi cũng chả biết phải gởi cho ai, nhiều người tôi muốn kết bạn làm quen, nhân dịp lễ lạc, tôi muốn gởi cái gì đó cho họ, hy vọng họ biết và nhớ đến tôi.” Người khách trả lời.

Câu chuyện cứ thế tiếp diễn giữa anh phát bưu và người khách hàng. Chả biết họ trao đổi cụ thể những gì nhưng hai người đồng ý với nhau những điều cơ bản như sau:

* Phân loại những người nhận theo nhiều tiêu chí khác nhau: tuổi tác, tình trạng gia đình, thu nhập, công việc, sở thích, địa bàn cư trú, v.v…

* Các loại phương tiện hoặc nẻo đường có thể dẫn đến nơi họ ở.

* Thời gian để mỗi người có mặt để nhận quà cũng khác. Do vậy phải nắm vững sinh hoạt trong ngày của mỗi người để có thể gặp trực tiếp và trao hàng tận tay.

* Tùy theo loại phương tiện phù hợp địa hình mà vị khách cần chọn một loại quà khác nhau. Có những người có thể chuyển quà qua đường hàng không, thì ông khách có thể chọn hàng tươi xanh mà tặng cho nó có cái màu, mùi thiên nhiên. Có những người mất mấy tháng thì hàng mới đến nơi, thì nên chọn loại đồ khô, cứng cáp, gọn gàng để tránh đổ vỡ, hư hao, v.v…

Và nhiều điều cơ bản khác nhưng nói ra chả hết…

Điều cơ bản nhất là anh phát bưu để lại một bản phân tích và đề nghị vị khách hàng phải làm gì. Khi ra về ông khách có hỏi thêm:

“Thế mấy mặt hàng này tôi có thể mua ở đâu?”

Anh phát bưu trả lời: “Xin ông tìm nhà sản xuất quà lưu niệm vậy.”

Công việc của anh phát bưu vừa kể trên có phần nào rất giống với công việc của một media planner. Thế còn media buyer làm gì?

Nhiều người bảo buying là book, với nhận thức của họ về công việc này rất đơn giản, không ngoài cái việc a lô và ký hợp đồng.

Lại tiếp tục chuyện đời thường kể dở ở trên:

Anh phát bưu – media planner về gặp anh media buyer ở tổng hành dinh, chìa ra bản kế hoạch mà anh đã thảo luận với khác hàng & tóm tắt sự việc cũng như nêu rõ công việc mà anh ta trông đợi được hỗ trợ để thấy vị khách hàng hài lòng & sống thọ thêm vài tuổi vì niềm vui 2 anh có thể đem lại cho người khác.

Anh phát bưu tại nhà – media buyer nghiền ngẫm và phác thảo kế hoạch đi thuê máy bay Jumbo Jet, xe U-Oát, tắc ráng và thậm chí phu khuân vác. Anh này làm việc với bên hãng cho thuê máy bay để lên kế hoạch cân bằng trọng lượng cho từng chuyến bay sao cho tối đa hóa khối lượng vận chuyển cho mỗi chuyến. Anh ta cũng gọi điện cho các hãng lữ hành yêu cầu cung cấp các loại vận chuyển cần thiết.

Để có thể kiểm soát tốt công việc anh ta phải có kiến thức sơ lược về các đời máy bay, đời xe, cách vận hành mặc dù anh ta không bao giờ ngồi vào ghế phi công & cũng không bao giờ tranh vị trí điều hành bay hay điều hành đội xe của đối tác. Anh ta hiểu rõ đối tác và các loại phương tiện đến nỗi khi tranh luận giá thuê phương tiện, anh ta có thể tính toán lượng xăng, dầu cần thiết cho mỗi cuộc hành trình.

Nhưng điều quan trọng mà ít ai nhìn thấy nhất, có lẽ trừ anh chàng phát bưu – media planner chung tổ với anh ta, là anh ta mong mỏi được nhìn thấy nụ cười của những người nhận khi nhận được món quà từ phương xa. Hàng được chuyển thế nào, tình trạng khi giao nhận, cảm xúc và thái độ của người nhận được truyền về cơ sở dữ liệu của anh ta hàng ngày. Trong quá trình vận chuyển nhiều lúc cũng xảy ra các sự cố không may ngoài ý muốn: hoặc người nhận chuyển nhà, hoặc xe vỡ lốp trên đường, khiến cho chuyến hàng trễ mất 60 phút vì phải tìm garage, v.v… Tất cả những niềm hạnh phúc & may rủi trong công việc đều được đồng đội cùng nhau chia sẻ.

Nghề media, ví von bằng chuyện đời thường, là thế đó.